Różne rodzaje rat: przewodnik po opcjach spłaty kredytów i pożyczek
Czy wiesz, czym są raty malejące? Czym różnią się od rat równych i jaka jest przewaga takiego rozwiązania? A może lepszym pomysłem są tradycyjne równe raty? Przeczytaj nasz poradnik i dowiedz się, z jakimi rodzajami rat możesz spotkać się przy zaciąganiu zobowiązania takiego jak kredyt czy pożyczka!
Pożyczka gotówkowa – czym jest rata?
Pożyczka gotówkowa to dobry i sprawdzony sposób na poprawę swojej sytuacji finansowej, o ile oczywiście takie zobowiązanie zostanie zaciągnięte w odpowiedzialny sposób – czyli taki, aby możliwa była spłata w terminie. Spłaty pożyczki gotówkowej, podobnie jak i każdego kredytu, dokonuje się w postaci rat zgodnych z ustalonym wcześniej harmonogramem. Z czego jednak składa się rata pożyczki? Otóż zawiera się ona w dwóch składowych:
- części kapitałowej – to pieniądze, które pożyczyliśmy,
- części odsetkowej – to wynagrodzenie banku za to, że pożyczył nam pieniądze.
Wysokość odsetek wynika z oprocentowania pożyczki, które z kolei jest wypadkową marży oraz stopy referencyjnej. Pewnym wyjątkiem mogą być tutaj kredyty hipoteczne, chwilowo możemy je pominąć. Wysokość raty pożyczki, którą musisz zapłacić, zależy zatem od następujących czynników:
- oprocentowania/wysokości stóp procentowych,
- prowizji,
- kwoty zobowiązania,
- okresu spłaty,
- rodzaju raty (równa lub malejąca),
- dodatkowych opłat (np. ubezpieczenie).
I w tym miejscu dochodzimy do dwóch najpopularniejszych typów raty, które mogą być do wyboru przy zaciąganiu pożyczki – chodzi tu mianowicie o równe raty i raty malejące.
Równe raty kredytowe
Równe raty określa się czasem jako raty uśrednione lub annuitetowe, to wariant spłaty, który cieszy się dużym zainteresowaniem z głównie dwóch przyczyn. Po pierwsze ten system spłaty uważany jest za mniej ryzykowny, ponieważ w początkowym okresie spłaty, równe raty są znacznie niższe niż raty malejące (co znacząco wpływa na zdolność kredytową wnioskodawcy), po drugie natomiast wprowadzają większy ład w planowaniu domowego budżetu przez kredytobiorcę. Stała wysokość raty nie ulega zmianie wraz z biegiem czasu, dlatego łatwiej możesz zarządzać swoimi środkami. Pamiętaj jednak, że nawet równe raty mogą ulec zmianie, jeśli oprocentowanie Twojej pożyczki lub kredytu jest zmienne.
W równych ratach kapitał i odsetki zostają rozłożone na cały okres spłaty. Pamiętajmy, jednak, że odsetki naliczane są zawsze od kwoty kapitału pozostałej do spłaty, co powoduje, że na początku stanowią one lwią część każdej raty kredytu.
Czym są raty malejące?
Alternatywą dla rat równych są raty malejące, określa się je także jako raty kapitałowe. Przede wszystkim ten rodzaj spłaty sumarycznie jest bardziej opłacalny dla pożyczkobiorcy. Dlaczego? Otóż w początkowym okresie spłaty raty malejące są po prostu wyższe, niż ma to miejsce w przypadku rat równych – czasem nawet o kilkadziesiąt procent dla kredytu o takich samych parametrach. Składową kapitałową dla raty malejącej wylicza się za pomocą podzielenia kwoty kredytu przez liczbę rat, a odsetki szacowane są zależnie od zmniejszającego się kapitału. W pewnym sensie jest to zatem mechanizm odwrotny do tego, który stosuje się przy równych ratach. W jego efekcie natomiast początkowo raty są faktycznie sporo wyższe, potem jednak maleją, a łączne koszty całkowite kredytu są niższe niż przy ratach równych. Przyznanie rat malejących może wiązać się z Twoją zdolnością kredytową ocenioną przez bank lub inną instytucję finansową.
Jakie raty wybrać – równe czy malejące?
Nie da się ukryć, że oba rozwiązania mają swoje zarówno mocne, jak i słabsze strony. Warto też dodać, że w każdym przypadku najlepszym sposobem spłaty mogą okazać się raty innego typu. Jeśli wybierzesz raty malejące, w początkowym okresie spłaty będziesz musiał płacić dużo wyższe kwoty niż pod koniec spłaty swojego zobowiązania. Warto też dodać, że w przypadku wzrostu stóp procentowych może dojść do sytuacji, w której będziesz musiał zapłacić jeszcze więcej – ten warunek należy jednak brać pod uwagę także przy ratach równych. Z drugiej strony malejące raty, zależnie od wybranej pożyczki, mogą zmniejszyć całkowity koszt o nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Czy to znaczy, że równe raty są złym rozwiązaniem? Cóż, nic nie jest czarne albo białe, dlatego w pewnych sytuacjach to równe raty mogą okazać się lepszym pomysłem. Równe raty bowiem zapewniają większą stabilność spłaty i stałe zobowiązanie. Pozwala to w większym stopniu kontrolować spłatę swojego zobowiązania i jednocześnie łatwiejsze planowanie budżetu w przyszłości. Nie bez znaczenia jest też to, że kredyt z równą ratą w większości przypadków można uzyskać dużo łatwiej niż kredyt z ratą malejącą.
Nie można zatem udzielić jednoznacznej i ostatecznej odpowiedzi na to, które raty wybrać. Wszystko zależy bowiem od wielu czynników, które należy wziąć pod uwagę. Z czysto finansowego punktu widzenia bardziej opłacalnym pomysłem są raty malejące. Z drugiej strony nie każdego stać na spłatę bardzo wysokiej raty zaraz po zaciągnięciu zobowiązania – mało tego, tak naprawdę nie każdy uzyska w ogóle taki kredyt. Dlatego też zdaje się, że wciąż większą popularnością cieszą się równe raty, które po prostu są nieco droższym, ale stabilnym sposobem na spłatę swojej pożyczki. Przed podpisaniem umowy warto mieć to na uwadze, a także wnikliwie przeanalizować swoją sytuację finansową. Zawsze pozostaw sobie również pewien margines błędu na wypadek różnorodnych nieprzewidzianych okoliczności, do których może dojść.
Źródła:
- https://www.money.pl/banki/raty-stale-i-malejace-policzylismy-co-sie-bardziej-oplaca-6754931033844256a.html
- https://cardina.pl/blog/rodzaje-rat-kredytowych-186
- https://gethome.pl/blog/rodzaje-rat-i-oprocentowania-kredytu-hipotecznego/
- https://finanse.rankomat.pl/poradniki/rata-rowna-czy-malejaca-roznica/
- https://www.totalmoney.pl/artykuly/423761,kredyty-hipoteczne,raty-rowne-czy-malejace---prosty-poradnik,1,1